Po niemal pięćdziesięciu latach od wydania “Kraksy” warto spojrzeć na tę kultową i kontrowersyjną powieść, jak na przenikliwą i spełnioną wizję świata, w którym żyjemy. Dzieło Ballarda, osławione ekranizacją Davida Cronenberga, jest dystopią, umyślnie operującą pornograficznym językiem i surrealistyczną poetyką, w celu analizy tego, jak używamy siebie nawzajem. Twórców spektaklu nie interesuje moralizowanie, ani “krew, nasienie i płyn chłodzący”, których pełen jest język Ballarda, ale ukryte pod tym wszystkim historie fascynujących postaci, wyobcowanych, mylących fikcję z rzeczywistością.

Punktem wyjścia dla spektaklu jest rozpoznanie Ballarda, że kraksa to metafora życia w społeczeństwie. Inspirowane powieścią postaci poszukują doświadczeń, które nimi wstrząsną, desperacko szukają czegoś realnego w świecie wszechobecnych mediów. Są to Catherine i James, małżeństwo narcyzów pragnących coś poczuć, nadwrażliwa i zestresowana lekarka Helen oraz kaskader Seagrave. Projekcje ich lęków i ukrytych perwersji poznajemy poprzez wyobrażoną przestrzeń, nazywaną w spektaklu Laboratorium “Krasz”. W tym stanie umysłu najlepiej odnajduje się Vaughan, pirat drogowy i antychryst. Jest autorem tajemniczego projektu, którego celem jest między innymi wyzwolenie ludzkości z permanentnej wojny domowej, podtrzymywanej przez rządy i technologiczne korporacje.  

Krasz to groteska sceniczna rozgrywająca się w bliskiej przyszłości. Przedstawieniu Natalii Korczakowskiej towarzyszy pytanie o źródła przemocy, o to dlaczego ludzie używają i niszczą siebie nawzajem oraz wreszcie, co jest im potrzebne, aby odzyskać dostęp do swoich emocji, wyobraźni i ciał. Warstwę dźwiękową do spektaklu ułożył Jacek Sienkiewicz, ceniony autor muzyki eksperymentalnej i klubowej. Na scenie zobaczyć będzie można także kostiumy Marka Adamskiego, wyjątkową serię zdjęć Ady Zielińskiej i pracę z ciałem wywodzącą się z tradycji voguingu, zaproponowaną zespołowi STUDIO przez Bożnę Wydrowską, artystkę i promotorkę kultury ballroom.

O autorze powieści

James Graham Ballard (ur. 15 listopada 1930 w Szanghaju, zm. 19 kwietnia 2009) w Londynie) to brytyjski powieściopisarz, nowelista i eseista. Do jego najbardziej znanych utworów należy zaliczyć “The Atrocity Exhibition”, “Kraksę” (“Crash”) oraz autobiografię “Imperium Słońca” (“Empire of the Sun”), którą na wielki ekran przeniósł Steven Spielberg. Z doświadczenia wojny (przeżył japońską okupację Szanghaju), wyniósł brak zaufania do rzeczywistości, sceptycznie i przenikliwie odnosząc się do konsumpcji, wygody i rozwoju technologicznego w drugiej części XX wieku.

Powieści Ballarda są niewyczerpanym źródłem inspiracji dla popkultury, sztuk wizualnych i muzyki. Warto wymienić tu piosenki nagrywane między innymi przez Joy Division, The Normal, Grace Jones i The Buggles. W 2010 roku w galerii Gagosian w Londynie zorganizowano wystawę, dla której punktem odniesienia była “Kraksa”, a w 2015 Ben Wheatley wyreżyserował oparty na “Wieżowcu” Ballarda dystopijny film science-fiction zatytułowany “High-Rise”.