ON PARALLEL HISTORIES AND NONSYNCHRONOUS CONSTELLATIONS
A panel discussion inspired by the publication „1971 – Parallel Nonsynchronism” on contemporary curatorial strategies and archival research on art and exhibitions history.
[Dyskusja jedynie w języku angielskim. Opis wydarzenia po polsku poniżej.]
13 DECEMBER 2022, 7PM
PARTICIPANTS: DORA HEGYI (TRANZIT. HU, BUDAPEST), DOROTA JARECKA (GALERIA STUDIO, WARSAW), ENIKŐ RÓKA (KISCELL MUSEUM–MUNICIPAL GALLERY, BUDAPEST), MAGDALENA ZIÓŁKOWSKA (CENTRAL MUSEUM OF TEXTILES, ŁÓDŹ)
Projects uncovering the history of exhibitions from Central and Eastern Europe, artistic actions and manifestations, organized both in official and private spaces, have been in the making since the mid-2000s.
This panel discussion takes the project 1971 – Parallel Nonsynchronism as a starting point, a research and exhibition project, which was a joint venture of the contemporary art organization tranzit.hu and the Kiscell Museum – Municipal Gallery, which holds a collection of 20th-century Hungarian art. The program of both institutions has a focus on the history of exhibitions, tranzit.hu mainly discussed art events in the “second public sphere” (Parallel Chronologies), while the Municipal Gallery in several research projects looked at collection history during state socialism.
Taking the year 1971 as a starting point, the exhibition presented two micro-histories, two contemporaneous bodies of artworks. One of the groups comprised works by artists who adapted to the demands of socialist realism in the 1950s, and were able to modernize their art. The other belongs to the generation of neo-avant-garde artists and to the formation of the underground scene. 1971 – Parallel Nonsynchronism showed the complexity of a historical period in which the state-supported art system and the “tolerated,” self-organized art scene existed in parallel and were linked to each other.
This exhibition concept can serve as a model to other Central and Eastern European microhistorical research projects and their presentations. In this panel we will not only discuss the changing perspective of studying artistic practices and their context in countries from behind the Iron Curtain but compare parallel tendencies of art in state socialist Hungary or Poland and look at the applicability of the methodology mentioned above.
Dóra Hegyi is an art historian, curator and critic based in Budapest. Between 1996 and 2005 she worked as a curator at the Ludwig Museum Budapest. Since 2005, she is director of tranzit. hu (https://hu.tranzit.org/), member of the transnational network based in Eastern Europe, tranzit.org. She is initiator, curator, and editor of exhibitions, educational, research and publication projects that consider art as a field of critical debate that can mediate between different fields and disciplines and function as catalyst for change. Recent projects include as co-curator and co-editor Parallel Chronologies. Collection of Exhibitions in Eastern Europe online archive sSince 2012); Creativity Exercises. Emancipatory Pedagogies in Art and Beyond (2014-19); War of Memories (2015); Mezosfera online magazine (since 2016); Imagining Conceptual Art (2017); 1971– Parallel Nonsynchronism (2018-19), Space of Opportunities (2019-). She is Member of AICA Hungary.
Dorota Jarecka is an art historian, author, art critic, and curator based in Warsaw. She is an associate of the Institute of Literary Research at the Polish Academy of Sciences in Warsaw. Jarecka co-authored (with Barbara Piwowarska) the book Erna Rosenstein. I Can Repeat Only Unconsciously (2014). She has co-edited a number of publications on women artists, including Krystiana Robb-Narbutt. Drawings, Objects, Studio (2012), Natalia LL. Doing Gender (2013), and Ewa Zarzycka. Heyday (2016). Her book on relations between left-wing policy and art in Poland after the Second World War entitled Surrealizm Realizm Marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948 (Surrealism Realism Marxism. Art and the Communist Left in Poland 1944–48) was published in 2021. Since 2016, she has been the program director of the Galeria Studio in Warsaw.
Enikő Róka is an art historian, museologist and researcher based in Budapest. She worked for the Hungarian National Gallery between 1996 and 2014 where she was the Head of the Collection of Prints and Drawings (2000–2009), and Head of Research (2010–2014). Since 2014 she is the Head of the Kiscell Museum–Municipal Gallery. She wrote her dissertation about the history of a fin de siècle art collection. Specialist of 19th and 20th century art and architecture, she published several essays about the relation between art and ideology, propaganda, and the nationalism in art. She curated many exhibitions, as XIX. Art and Nation. Image and Self-Image (Hungarian National Gallery, 2010), 1971. Parallel Non Synchronism (Kiscell Museum – Municipal Gallery, 2018). Her curatorial approach and practice are based on the theory of the critical museology dealing with the history of the museum’s collections and the process of institutionalization of the artworks. She is a member of the ICOM-Hungary commitee, author of articles about contemporary museology.
Magdalena Ziółkowska is an art historian, critic, and curator. Recent projects include editing the reader Plasticity of the Planet. On Environmental Challenge for Art and Its Institutions (2019). She is currently the head of the Department of Textile Art in the Central Museum of Textiles, Łódź, where she curated Bownik. Undercoat accompanied by the artist’s monograph (2022). She is a member of AICA International, and a contributor to Artforum and Mousse magazine.
O RÓWNOLEGŁYCH HISTORIACH I NIESYNCHRONICZNYCH SPOTKANIACH
Dyskusja panelowa o współczesnych strategiach kuratorskich i badaniach archiwalnych nad historią sztuki.
DYSKUSJA PANELOWA
13 GRUDNIA, GODZ. 19:00
UDZIAŁ: DORA HEGYI (TRANZIT_HU, BUDAPESZT) ENIKŐ RÓKA (KISCELL MUSEUM – MUNICIPAL GALLERY, BUDAPESZT), MAGDAENA ZIÓŁKOWSKA (CENTRALNE MUZEUM WŁÓKIENNICTWA, ŁÓDŹ), DOROTA JARECKA (GALERIA STUDIO).
Od połowy lat 2000 projekty dedykowane historii wystaw, akcjom i manifestom artystów Europy Środkowo-Wschodniej, organizowanych zarówno w przestrzeniach oficjalnych, jak i prywatnych, powstają coraz liczniej. Punktem wyjścia dla naszej dyskusji jest jedna z najnowszych inicjatyw zatytułowana „1971 – Parallel Nonsynchronism”. To projekt badawczy i wystawienniczy, który był wspólnym przedsięwzięciem tranzit.hu oraz Muzeum Kiscell – Galerii Miejskiej w Budapeszcie, posiadającej kolekcję sztuki węgierskiej XX wieku. Od wielu lat program obu instytucji koncentruje się na rozpoznawaniu powojennej historii wystaw na Wegrzech – tranzit.hu kierował uwagę na wydarzenia artystyczne odbywające się w „drugiej sferze publicznej” (m.in. projekt „Parallel Chronologies”), natomiast Galeria Miejska w kilku projektach badawczych przyglądała się historii kolekcji tworzonej w czasie socjalizmu.
Przyjmując za punkt wyjścia rok 1971, wystawa prezentowała dwie mikrohistorie, dwa współczesne korpusy dzieł sztuki. Jedną z grup stanowiły prace artystów, którzy w latach 50. dostosowali się do wymogów socrealizmu i potrafili zmodernizować swoją sztukę. Druga należała do pokolenia artystów neoawangardowych i formacji sceny undergroundowej. „1971 – Parallel Nonsynchronism” ukazywała również złożoność okresu historycznego, w którym państwowy system sztuki i „tolerowana”, samoorganizująca się scena artystyczna istniały równolegle i były ze sobą powiązane.
Koncepcja tej wystawy posłuży nam w rozmowie jako model dla innych mikrohistorycznych projektów badawczych w Europie Środkowej i Wschodniej oraz strategii ich prezentacji. Interesuje nas nie tylko zmieniająca się perspektywa badań praktyk artystycznych i ich kontekstu w Polsce i na Węgrzech, lecz także potencjał metodologii porównawczej stosowanej wobec równoległych tendencji sztuki w Polsce i na Węgrzech.
Dóra Hegyi jest historyczką sztuki, kuratorką i krytyczką mieszkającą w Budapeszcie. W latach 1996–2005 kuratorka w Ludwig Museum w Budapeszcie. Od 2005 roku dyrektorka tranzit. hu (https://hu.tranzit.org/), członka transnarodowej sieci działającej w Europie Wschodniej, tranzit.org. Inicjatorka i kuratorka wystaw, projektów edukacyjnych, badawczych i publikacji traktujących sztukę jako pole krytycznej debaty, która może pośredniczyć między różnymi dziedzinami i dyscyplinami oraz funkcjonować jako katalizator zmian. Jej ostatnie projekty to m.in. współkuratorowanie i współredakcja internetowego archiwum Parallel Chronologies. Collection of Exhibitions in Eastern Europe powstającego od 2012 r., Creativity Exercises. Emancipatory Pedagogies in Art and Beyond (2014–2019); War of Memories (2015), magazyn internetowy Mezosfera (od 2016 r.) Imagining Conceptual Art (2017), 1971 – Parallel Nonsynchronism (2018–2019), Space of Opportunities (od 2019 r.). Członkini AICA Hungary.
Dorota Jarecka jest historyczką sztuki, kuratorką, krytyczką mieszkająca w Warszawie. Związana z Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Współautorka (z Barbarą Piwowarską) monografii Erna Rosenstein. Mogę powtarzać tylko nieświadomie (2014). Współredaktorka licznych publikacji poświęconych artystkom, w tym Krystiana Robb-Narbutt. Rysunki, przedmioty, pracownia (2012), Natalia LL. Doing Gender (2013) oraz Ewa Zarzycka. Heyday (2016). W 2021 r. ukazała się jej książka o relacjach między polityką lewicową a sztuką w Polsce po II wojnie światowej zatytułowana Surrealizm Realizm Marksizm. Sztuka i lewica komunistyczna w Polsce w latach 1944–1948. Od 2016 r. dyrektorka programowa Galerii Studio w Warszawie.
Enikő Róka jest historyczką sztuki, muzealniczka i badaczka mieszkającą w Budapeszcie. W latach 1996–2014 związana z Węgierską Galerią Narodową jako kierowniczka Kolekcji Druków i Rysunków (2000–2009) i Działu Badań (2010–2014). Od 2014 r. kieruje Muzeum – Galerią Miejską Kiscella. Autorka pracy doktorskiej o historii kolekcji sztuki fin de siècle’u, specjalistka w zakresie sztuki i architektury XIX i XX wieku, autorka esejów o związkach sztuki z ideologią, propagandą, nacjonalizmem w sztuce oraz muzealnictwem. Kuratorka licznych wystaw m.in. XIX. Art and Nation. Image and Self-Image (Węgierska Galeria Narodowa, 2010), 1971 – Parallel NonSynchronism (2018). Jej podejście i praktyka kuratorska opierają się na teorii muzeologii krytycznej zajmującej się historią kolekcji muzealnych i procesem instytucjonalizacji dzieł sztuki. Członkini ICOM-Hungary Commitee.
Magdalena Ziółkowska jest historyczką sztuki, kuratorką i krytyczką. Jej ostatnie projekty to m.in. reader Plasticity of the Planet. On Environmental Challenge for Art and Its Institutions (2019). Obecnie kierowniczka Działu Tkaniny Artystycznej w Centralnym Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, gdzie w 2022 r. kuratorowała wystawę Bownik. Podszerstek wraz z towarzyszącą jej monografią artysty. Członkini AICA International, krytyczka Artforum i Mousse.
