KIM JEST JANINA WĘGRZYNOWSKA?
Janina Węgrzynowska, Agata Bogacka, Jenny Brockmann, Marcin Dymiter, Ludomir Franczak, Magdalena Franczak, Agnieszka Grodzińska, Dagmar Schürrer
Otwarcie: poniedziałek, 16.01.2023 godz. 19:00
Wystawa będzie czynna od 16.01 do 12.03.2023
od wtorku do niedzieli, w godzinach 12:00 – 19:00
Wystawa zrodziła się z potrzeby opowieści o artystkach, których życie i twórczość są fascynujące, ale znalazły się poza obiegiem sztuki i przez to pozostają niezauważone. Projekt zapoczątkował znajdujący się w Kolekcji Galerii Studio „Obraz szaro-oranżowy” autorstwa Janiny Węgrzynowskiej (1930–2010) z 1979 roku. W ramach przygotowań do wystawy kolekcji w 2021 kuratorka Paulina Olszewska zainteresowała się op-artową kompozycją oraz jej autorką, na której temat odnaleźć można było tylko strzępy informacji.
Postać Janiny Węgrzynowskiej, artystki związanej z Warszawą, zdaje się powielać biografie wielu kobiet aktywnych na polu sztuki w XX wieku w Polsce i na świecie. Charakteryzuje je często bardzo innowacyjne czy progresywne myślenie o sztuce oraz interdyscyplinarność na wielu polach. Były i ciągle są to artystki eksperymentujące i skoncentrowane na sztuce, intensywnie pracujące przez większość życia. A mimo to istniejące poza głównym nurtem, bez wystarczającego wsparcia i odpowiedniej dla ich talentu możliwości zaistnienia. Po śmierci zaś ich twórczość, pozostawiona nierzadko bez opieki, zostaje skazana na rozproszenie albo zniszczenie, a tym samym – na zapomnienie.
Nasza opowieść o Janinie Węgrzynowskiej i jej sztuce polega między innymi na zainicjowaniu dialogu ze współczesnymi artystkami i artystami. Kuratorka zaprosiła do współpracy osoby pochodzące z różnych środowisk, działające w odmiennych mediach i dziedzinach sztuki. Jej celem było zwrócenie uwagi na aktualność praktyki Węgrzynowskiej i ponowne umieszczenie jej w obiegu artystycznym. Istotnym aspektem jest otoczenie artystki troską i zaopiekowanie się jej spuścizną oraz archiwum. Wystawa daje możliwość nawiązania symbolicznej relacji między zaproszonymi artystkami i artystami a Węgrzynowską i jej twórczością. Będzie próbą zwrócenia uwagi na niewystarczającą obecność artystek, i to zarówno tych nieżyjących, jak i tych aktywnych na polu sztuki.
Zaproszenie do udziału w projekcie dla większości osób było także pierwszym kontaktem z Janiną Węgrzynowską i jej sztuką, co stało się dla nich źródłem inspiracji. Agata Bogacka wejdzie w malarski dialog z Janiną Węgrzynowską. Związana z Berlinem Jenny Brockmann zainteresowała się współpracą artystki z wykładowcami Politechniki Warszawskiej przy tworzeniu pracy laserowej pokazywanej w Galerii Studio w 2005 roku. Austriacka artystka Dagmar Schürrer przełoży op-artowe trójwymiarowe kompozycje Węgrzynowskiej na język rzeczywistości rozszerzonej (AR). Agnieszka Grodzińska skupi się na sposobach tworzenia iluzji optycznej i procesie powstawania dzieła sztuki.
Magdalena i Ludomir Franczak niespełna dziesięć lat temu zetknęli się po raz pierwszy Węgrzynowską w Lublinie, gdzie zawędrował jej dorobek. Spotkanie ze spuścizną artystki, zainspirowało Ludomira Franczaka do stworzenia projektu z pogranicza teatru, sztuk wizualnych i dokumentalistyki Życie i śmierć Janiny Węgrzynowskiej (2016), zrealizowanego w ramach projektu „Placówka”. W Galerii Studio artysta wykorzysta elementy scenograficzne, jak również swym działaniem dopełni te prace Węgrzynowskiej, które nie zostały przez nią ukończone. W przestrzeni wystawy zaistnieje warstwa dźwiękowa skomponowana przez Marcina Dymitra przy okazji współpracy z Franczakiem w ramach spektaklu. Magdalena Franczak sięgnie do pamiętników Węgrzynowskiej i opisywanego przez nią doświadczenia pracy w pracowni i z jej fizyczną przestrzenią. Artystka połączy ją z praktykami rytualnymi i przetworzy w formę ceramicznej instalacji.
Kuratorka: Paulina Olszewska
Współorganizator: BWA Bydgoszcz
Partner: Fundacja Arton, Warszawa
Konserwacja prac Janiny Węgrzynowskiej: Marlena Koczorowska
Projekt powstał przy wsparciu ifa – Institut für Auslandsbeziehungen i Austriackiego Forum Kultury
Wystawa jest współorganizowana przez Galerię Miejską BWA w Bydgoszczy, gdzie będzie można ją obejrzeć od 23 marca do 21 maja 2023.
Projekt powstaje we współpracy z Fundacją Arton, która objęła opieką i podjęła się opracowania spuścizny Janiny Węgrzynowskiej. Z tej okazji od 9 lutego do 29 kwietnia 2023 w galerii fundacji w Warszawie otwarta zostanie wystawa prezentująca wybór materiałów z archiwum artystki, w tym m.in. prace na papierze.
Dziękujemy partnerom Syrena Real Estate i Pinebridge Benson Elliot za wsparcie projektu i udostępnienie rezydencji artystycznej Art Apartment w budynku HOP przy ul. Chmielnej 132/134 w Warszawie.
Janina Węgrzynowska (1930–2010), malarka i graficzka, członkini ZPAP, długoletnia wpółpracowniczka tygodnika „Argumenty” (1958–1975) i Telewizji Polskiej (1975–1991). W latach 1949–1955 studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1955 roku uzyskała dyplom na Wydziale Malarstwa w pracowni prof. Eugeniusza Eibischa. Tworzyła malarstwo i obiekty przestrzenne, w których wykorzystywała elementy op-artu. Jej prace prezentowane były na Festiwalach Polskiego Malarstwa Współczesnego na Zamku Książąt Pomorskich w Szczecinie oraz Wystawach Malarstwa i Grafiki Okręgu Warszawskiego ZPAP w warszawskiej Zachęcie. W 1986 roku odbyła się jej indywidualna wystaw w Galerii Arsenał w Białymstoku. W 2005 roku w Galerii Studio miała miejsce wystawa jej prac wraz z projektem laserowym „Rysowanie światłem“ przygotowanym we współpracy z Pracownią Scenografii Laserowej i Specjalnych Efektów Świetlnych na Politechnice Warszawskiej. Jej obrazy znajdują się w Kolekcji Galerii Studio i w Galerii Arsenał w Białymstoku.
Agata Bogacka, malarka. W 2001 roku ukończyła warszawską Akademię Sztuk Pięknych, szybko zyskując uznanie dzięki swoim, syntetycznym i figuratywnym obrazom, określanym mianem „malarskiego dziennika stanów psychicznych”, w których zapisywała emocje i uczucia żywione do bliskich. Z czasem bezpośrednie odniesienia do rzeczywistości w jej obrazach stawały się coraz bardziej abstrakcyjne. Najnowsze prace artystki opierają się na konfiguracji płaszczyzn z użyciem przejścia tonalnego. Gradient symbolizuje rozmywanie granic, odnosząc się do problemu więzi międzyludzkich. Relacje te mogą być rozumiane szerzej, obejmując różne możliwości współistnienia: polityczne i społeczne, opresyjne i ugodowe. Brała udział w wielu wystawach w Polsce i zagranicą. Mieszka i pracuje w Warszawie.
Jenny Brockmann jest artystką i rzeźbiarką mieszkającą w Berlinie i Nowym Jorku. Jej prace łączą technologię, naukę i sztukę i były wystawiane w wielu miejscach, m.in. w BOZAR w Brukseli, na Documenta Piętnaście w Kassel i w 601 Artspace w Nowym Jorku. Studiowała na berlińskim Uniwersytecie Sztuk Pięknych (UdK) u Rebeki Horn, uzyskała dyplom z architektury na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie. Brockmann tworzy prace, które charakteryzują się estetyką dyskursywną.
Marcin Dymiter porusza się w kręgu elektroniki, field recordingu i muzyki improwizowanej. Tworzy instalacje dźwiękowe, słuchowiska, muzykę do filmów, spektakli, wystaw i działań w przestrzeni publicznej. Jest autorem projektu Field Notes, map dźwiękowych i edukacyjnego cyklu muzycznego Tracklista. Prowadzi warsztaty dźwiękowe oraz działania przybliżające ideę field recordingu. Gra w projektach: emiter, niski szum, ZEMITER oraz innych, efemerycznych formacjach. Niezależny kurator związany z festiwalami: Control Room (Gdańsk), Wydźwięki Resonances (Galeria El, Elbląg). Producent muzyczny. Słuchacz i uczestnik warsztatów muzycznych i warsztatów improwizacji w kraju i za granicą, między innymi prowadzonych przez Le Quan Ninha, Andrew Sharpleya, Johna Butchera, Robina Minarda i Wolfganga Fuchsa. Stypendysta Uniwersytetu Sztuki w Berlinie, finalista konkursu Netmage International Multimedia Festival w Bolonii. Stypendysta Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2011), Fundacji Wyszehradzkiej (2012). Członek Polskiego Stowarzyszenia Muzyki Elektroakustycznej.
Ludomir Franczak, artysta wizualny, reżyser teatralny, kurator. Jego prace prezentowane są w galeriach, teatrach, przestrzeni publicznej i festiwalach w Polsce i za granicą. Współpracuje z muzykami (Marcin Dymiter, Robert Curgenven, Patryk Zakrocki), artystami wizualnymi (Magdalena Franczak, Sebastian Buczek) i teatrami (Schaubude/Berlin, Cross Attic/Praga, Kana/Szczecin, Szwalnia/Łódź). Zajmuje się problemem pamięci, tożsamości i aktywizmu. Za pomocą działań intermedialnych buduje złożone projekty, wykorzystując zarówno sztuki wizualne, jak i historię czy literaturę. Jest autorem wydawnictw artystycznych i nagrań dźwiękowych. Działa również w kolektywach twórczych.
Magdalena Franczak, artystka wizualna. Autorka rysunków, fotografii, obiektów oraz narracyjnych form rzeźbiarskich dialogujących z zastanym środowiskiem w przestrzeni publicznej. Twórczyni Nomadycznej Pracowni oraz publikacji artystycznych. Współkuratorka projektu: Manifesty dla Przyszłości. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2014 i 2020 roku.W swojej praktyce artystycznej stara się zredefiniować zastany porządek nadając formom nowe znaczenia. Jej praktyka artystyczna oparta jest na badaniu wspólnotowości poprzez łączenie opowieści z formami przestrzennymi oraz fotografią. Bada relacje człowieka z przestrzenią i czasem. Sklejając ze sobą kształty wyjęte z rzeczywistości worzy opowieść o utopijnym świecie, w którym każdy głos może wybrzmieć z równą siłą, nie zagłuszając drugiego. Mieszka i tworzy w Lublinie.
Agnieszka Grodzińska jest autorką instalacji, realizacji w przestrzeniach publicznych, obrazów, rysunków i wideo. Posługuje się techniką found footage, interesuje ją multiplikacja, reprodukcja oraz mechanizmy dyscypliny indywidualnej i społecznej. Tworzy książki artystyczne, prowadzi badania i pisze o sztuce. Brała udział w wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych w Polsce i za granicą. Dwukrotnie stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2009, 2011), trzykrotnie Funduszu Wyszehradzkiego (2019, 2018, 2016); brała udział w programach rezydencyjnych w Gyeongju Art Centre (Korea 2019), Bartok-negyed/Eleven Blokk Art Foundation (Budapeszt 2018), Futura Karlin Studio (Praga 2016), betOnest/The Emergence of a New Art Space, Stolpe/Oder, Brandenburgia (2017), Institut für Alles Mögliche (Berlin 2015), BANSKÁ STANICA Contemporary (Słowacja 2014). Wykłada na Akademii Sztuki w Szczecinie. Mieszka i pracuje w Poznaniu.
Dagmar Schürrer jest austriacką artystką nowych mediów mieszkającą w Berlinie. Ukończyła Central Saint Martins College of Art and Design w Londynie. W swojej praktyce łączy generowane cyfrowo obiekty i animacje, tekst i dźwięk, tworząc skomplikowane montaże dźwiękowe, przywodzące na myśl malarstwo, kolaż lub poezję. Ciągle rozwijające się w zmieniających się wariantach, są prezentowane na ekranie, jako instalacje lub w połączeniu z nowymi technologiami, takimi jak rzeczywistość rozszerzona (AR). Jej prace były wystawiane m.in. na New Contemporaries w ICA London, Moscow Biennale for Young Art, Centrum Pompidou w Paryżu, Haus der Kulturen der Welt w Berlinie, Louvre Auditorium w Paryżu, Transmediale Vorspiel w Berlinie i Museum of Waste w Changsha (Chiny). Jest asystentką projektu w grupie badawczej INKA na Uniwersytecie Nauk Stosowanych w Berlinie, w ramach której bada technologie AR i wspiera produkcję aplikacji AR w dziedzinie sztuki i kultury. Jako członkini zarządu berlińskiego stowarzyszenia sztuki medialnej (medienkunstverein) angażuje się we wspieranie nowych form prezentacji współczesnej sztuki.
