Seminarium Feministyczne XXXV. Rasizm nie przejdzie
29.11.2025, godz. 13.00-16.00
Galeria Studio, pl. Defilad 1, Warszawa
wstęp wolny

Obecnie stajemy w obliczu kolejnej fali rasizmu. Na sile przybiera rasizm kulturowy, polegający na stereotypowym postrzeganiu i umniejszaniu osób z innych kultur, co prowadzi do ich marginalizacji. Rasizm, faszyzm, nazizm, ksenofobia, homofobia, seksizm, to paliwo dla populistycznych polityków, którzy na złożone problemy współczesnego świata, jak schyłkowy kapitalizm, kryzys klimatyczny, fale migracji mają prostą receptę – znalezienie winnego w postaci Innego. W polskim społeczeństwie, w dużej mierze białym i monokulturowym, z rasizmem muszą mierzyć się nie tylko osoby migranckie, ale też Polki/Polacy o innym kolorze skóry, gdyż w polskim rasizmie, tylko biały może być „prawdziwym Polakiem”.

Rasizm to system społecznie uprawomocnionych praktyk. Jest połączony z władzą i przywilejami społecznymi. Może wyrażać się w agresji fizycznej i werbalnej, jednak jego przyczyny tkwią w mechanizmach politycznych, gospodarczych i kulturowych. Rasizm dotyka osoby i całe społeczności od czasów kolonializmu. Przybiera różne formy i ewoluuje. W społeczeństwie amerykańskim było to niewolnictwo, a potem lincze na czarnych, segregacja rasowa i systemowa dyskryminacja utrudniająca Afroamerykanom awans społeczny. W nazistowskich Niemczech, pseudonaukowa koncepcja podziału ludzi na lepsze i gorsze rasy, stanowiła usprawiedliwienie dla prześladowania i zagłady Żydów, jak również mordowania innych etnicznych mniejszości, w tym Romów. Rasizm prowadzi do ludobójstwa.

Joanna Rajkowska – autorka Palmy przy Alejach Jerozolimskich, przypominającej o wykorzenianiu i prześladowaniu polskich Żydów – w 2023 roku zorganizowała przy niej, razem z amerykańsko-żydowskim artystą Robertem Yerachimelem Snidermanem, protest przeciw ludobójstwu w Gazie prowadzonym przez państwo Izrael w odwecie za brutalny atak Hamasu na izraelskich cywilów. Artystka wzywa: „Musimy przerwać błędne koło przemocy! Jedynym wyjściem jest wolność i równość dla wszystkich”.

Harmonogram wystąpień:

13:00- 13:20
Dorota Walentynowicz „Mechanizmach wykluczenia osób niebiałych przez technologie reprezentacji wizualnej“

13:20- 13:40
Katarzyna Sienkiewicz „Jaka z niej Białorusinka?” – rasizm kulturowy wobec białoruskich autochtonów Podlasia

13:40-14:00
Łukasz Wójcicki „O spektaklu fundacji Strefa WolnoSłowa „Imperium”“

14:00- 14:20
Joanna Rajkowska „Pozdrowienia z Alej Jerozolimskich czyli o naszej relacji z Palestyną. Prace z lat 2001-2025“

14:20-14:40
Mo Tomaszewska „Sztuka wspólnoty, cenzura i etyka reprezentacji“

14:40-16:00
dyskusja