XXVII Seminarium Feministyczne
Troska. Troskliwe działania i epistemologie
1 kwietnia 2023, godz. 15.00-18.00
Galeria Studio, Warszawa
Program
KAROLINA WILCZYŃSKA / Maintenance artist Mierle Laderman Ukeles jako figura „Uniwersalnej Opiekunki” w feministycznej wizji państwa opiekuńczego
KATARZYNA LEWANDOWSKA / Ja? w stronę troski widoczności. Intersekcjonalne strategie kuratorskie
MARTYNA JASTRZĘBSKA / W niemocy wrażliwie patrzę do siebie
IWONA TEODORCZUK-MOŻDŻYŃSKA / Troska: uparte naprawianie świata
JOANNA PAWLIK / Inkluzywność jako troska, zindywidualizowana współpraca jako metoda kreacji zbiorowej
PLENUM OSÓB OPIEKUJĄCYCH SIĘ / Nie widać mnie
„Troska” to tytuł zaproponowany w 1969 roku przez Mierle Laderman Ukeles dla wystawy, która w historii sztuki zachowała się w formie „Manifestu dla Sztuki Utrzymania”. Wystawa „Care” miała składać się z trzech części – osobistej, ogólnej i dotyczącej utrzymania ziemi.
Ukeles rozpoczyna swój manifest od podziału rzeczywistości na pola życia i śmierci. Instynkt śmierci, pisze Ukeles, kojarzy się z separacją, indywidualnością i awangardą: „podążać swoją drogą ku śmierci, robić swoje”. Z kolei instynkt życiowy jest reprezentowany przez jedność, wieczny powrót, utrzymanie gatunku, opiekę, podtrzymujące systemy i działania, równowagę. Ukeles rozróżnia przy tym dwa główne systemy organizacyjne: Postęp i Utrzymanie (Development and Maintenance), gdzie utrzymanie obejmuje nie tylko zrównoważone relacje społeczne i środowisko naturalne (troskę o ziemię), ale także troskę o siebie.
W najbliższym Seminarium Feministycznym powracamy do tematu troski, który Ukeles wprowadziła do sztuki pół wieku temu, jako nigdy nie wyczerpanego i zawsze aktualnego. Troskę interpretujemy wielopoziomowo – odnosząc ją do wszelkiego rodzaju wspierających, powtarzalnych, często niewidocznych czynności, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania danego systemu – takiego jak archiwum, technologia, zasoby, rodzina, środowisko. Troska związana jest zarówno z historią codziennej pracy kobiet, jak i historią sztuki i dorobku artystycznego. Ale troska to też uczucie niepokoju, jakiego doznajemy myśląc o przyszłości.
Podczas XXVII Seminarium Feministycznego zastanawiamy się, w jaki sposób sztuka może aktywować lub reaktywować koncepcje i praktyki troski. Na ile troskliwe wysiłki, działania i epistemologie konstruują i warunkują nasz sposób bycia w świecie? Jak możemy przekierować systemy przemocowe w systemy troskliwe? Jak poprzez sztukę możemy wspólnie troszczyć się o siebie? Jakie relacje mogą wyłonić się dzięki takiemu działaniu? Jak wcielać praktyki opiekuńcze w praktykę artystyczną?
